{"id":18530,"date":"2023-07-19T12:53:19","date_gmt":"2023-07-19T10:53:19","guid":{"rendered":"https:\/\/wfch.uksw.edu.pl\/?page_id=18530"},"modified":"2024-08-09T13:37:10","modified_gmt":"2024-08-09T11:37:10","slug":"o-centrum-2","status":"publish","type":"page","link":"https:\/\/wfch.uksw.edu.pl\/centrum-ekologii-i-ekofilozofii\/o-centrum-2\/","title":{"rendered":"Historia CEiE"},"content":{"rendered":"\n

HISTORIA CENTRUM EKOLOGII I EKOFILOZOFII DAWNIEJ CENTRUM EKOLOGII I BIOETYKI <\/h4>\n\n\n\n
\"\"
Budynek ATK obecnie UKSW na ulicy Dewajtis w Warszawie<\/figcaption><\/figure>\n\n\n\n

Od roku 2019 Instytut Ekologii i Bioetyki zmieni\u0142 nazw\u0119 na Centrum Ekologii i Ekofilozofii UKSW<\/p>\n\n\n\n

\n\n\n\n

Instytut Ekologii i Bioetyki zaistnia\u0142 na Uniwersytecie Kardyna\u0142a Stefana Wyszy\u0144skiego w 2002 roku. Wcze\u015bniej, w roku akademickim 1984\/85, powo\u0142ano do istnienia na Wydziale Filozofii Chrze\u015bcija\u0144skiej ATK specjalno\u015b\u0107 kierunku filozofii \u201eEkologia Cz\u0142owieka i Bioetyka\u201d. Jej pierwszym koordynatorem by\u0142, do roku 1999, ks. prof. dr hab. Bernard Ha\u0142aczek, a nast\u0119pnie ks. prof. dr hab. J\u00f3zef M. Do\u0142\u0119ga.
<\/p>\n\n\n\n

Powi\u0105zanie ekologii z bioetyk\u0105 nast\u0105pi\u0142o z dw\u00f3ch powod\u00f3w. Pierwszym by\u0142o dostrze\u017cenie wsp\u00f3lnego \u017ar\u00f3d\u0142a problem\u00f3w narastaj\u0105cych w ekologii i w bioetyce. \u0179r\u00f3d\u0142em tym jest pot\u0119gowana zdobyczami naukowo-technicznymi mo\u017cliwo\u015b\u0107 ingerencji ludzkich zar\u00f3wno w przyrod\u0119, jak te\u017c w biologi\u0119 samego cz\u0142owieka. Wzrostowi tych mo\u017cliwo\u015bci towarzyszy za\u015b powstanie nowych, specyficznie ludzkich problem\u00f3w. Ich rozwi\u0105zanie jest niemo\u017cliwe bez nowej i pog\u0142\u0119bionej refleksji nad koncepcj\u0105 cz\u0142owieka, przyrody i relacji cz\u0142owieka do przyrody. Teoretyczne wyposa\u017cenie Wydzia\u0142u Filozofii Chrze\u015bcija\u0144skiej by\u0142o predysponowane do prowadzenia takiej refleksji \u2013 to stanowi\u0142o drugi pow\u00f3d powstania specjalno\u015bci. Zakres tej refleksji wyra\u017ca\u0142a struktura organizacyjna specjalno\u015bci. Obejmowa\u0142a ona cztery katedry: Filozofii Cz\u0142owieka, Filozofii Ekologii, Historii i Metodologii Nauki oraz Bioetyki. I tak, badania prowadzone w ramach specjalno\u015bci \u201eEkologia Cz\u0142owieka i Bioetyka\u201d koncentrowa\u0142y si\u0119 wok\u00f3\u0142 nast\u0119puj\u0105cych grup tematycznych:
<\/p>\n\n\n\n

Pierwsz\u0105 stanowi\u0142a problematyka ekologiczna. Nale\u017ca\u0142y tu zagadnienia dotycz\u0105ce historii i znaczenia ochrony przyrody w Polsce. Prowadzone by\u0142y badania nad \u015bwiadomo\u015bci\u0105 ekologiczn\u0105 r\u00f3\u017cnych grup spo\u0142ecznych i na ich podstawie opracowywane by\u0142y programy edukacyjne. Od 1990 r. w\u0142a\u015bnie ta tematyka sta\u0142a si\u0119 przedmiotem prac magisterskich. Wtedy te\u017c, w wyniku przeprowadzonego konkursu, katedra otrzyma\u0142a od MEN \u015brodki finansowe na wst\u0119pn\u0105 realizacj\u0119 programu badawczego pt. \u201eWychowanie ekologiczne\u201d. Realizacja tego programu przebiega\u0142a w kilku etapach i uwzgl\u0119dnia\u0142a aspekt teoretyczny oraz praktyczno \u2013 pedagogiczny. Obecno\u015b\u0107 problematyki wychowania ekologicznego w badaniach innych o\u015brodk\u00f3w naukowych stanowi\u0142o okazj\u0119 do podj\u0119cia wsp\u00f3\u0142pracy w tej dziedzinie. Oddzielnym problemem zajmuj\u0105cym wa\u017cne miejsce w omawianej grupie by\u0142 zbi\u00f3r zagadnie\u0144 dotycz\u0105cych wykorzystywania energii atomowej oraz pr\u00f3ba oceny podejmowanych w tym zakresie dzia\u0142a\u0144. Wreszcie poruszany by\u0142 szereg zagadnie\u0144, kt\u00f3re stanowi\u0105 zakres szeroko poj\u0119tej ekofilozofii i ekoetyki.
<\/p>\n\n\n\n

Drug\u0105 grup\u0119 stanowi\u0142y zagadnienia bioetyczne, kt\u00f3re streszczaj\u0105 si\u0119 w sformu\u0142owaniu: \u201ecz\u0142owiek w kontek\u015bcie zdobyczy naukowo \u2013 technicznych\u201d. Do najcz\u0119\u015bciej poruszanych szczeg\u00f3\u0142owych zagadnie\u0144 w tej grupie tematycznej nale\u017ca\u0142y zagadnienia zwi\u0105zane z transplantologi\u0105 i in\u017cynieri\u0105 genetyczn\u0105. Du\u017co miejsca po\u015bwi\u0119cano tak\u017ce problematyce pocz\u0105tku i ko\u0144ca ludzkiego \u017cycia opracowuj\u0105c szereg zagadnie\u0144 dotycz\u0105cych prokreacji oraz prawa cz\u0142owieka do godnej \u015bmierci. Szczeg\u00f3lne miejsce zajmowa\u0142y tu tak\u017ce analizy filogenetycznego i ontogenetycznego pocz\u0105tku i rozwoju cz\u0142owieka.
Kolejn\u0105 grup\u0119 tematyczn\u0105 wyznacza\u0142y zagadnienia sk\u0142adaj\u0105ce si\u0119 na problematyk\u0119 kryzysu ekologicznego widzianego w kontek\u015bcie post\u0119pu naukowo \u2013technicznego. Podejmowane w tej grupie prace to analizy aksjologiczne dotycz\u0105ce charakteru nauki, a tak\u017ce pr\u00f3by znalezienia odpowiedzi na pytanie: czy sprawc\u0105 dewastacyjnych ingerencji w przyrod\u0119, a zatem sprawc\u0105 wsp\u00f3\u0142czesnego kryzysu ekologicznego, jest nowo\u017cytna nauka? Odpowied\u017a twierdz\u0105ca stymuluje od lat antynaukowo\u015b\u0107, irracjonalno\u015b\u0107 i w efekcie bezowocno\u015b\u0107 wielu proekologicznych nastawie\u0144 i poczyna\u0144. Tymczasem wydaje si\u0119, \u017ce za negatywne skutki post\u0119pu naukowego wini\u0107 trzeba nie tyle nowo\u017cytn\u0105 koncepcj\u0119 nauki, ile raczej jej skrajnie scjentystyczn\u0105 interpretacj\u0119, uprawian\u0105 i popularyzowan\u0105 przez monizm i redukcjonizm filozoficzny. Pogl\u0105d ten dokumentuje si\u0119 analizami historycznymi i metodologicznymi. Zmieniaj\u0105ce si\u0119 na przestrzeni lat koncepcje nauki w zasadniczy spos\u00f3b wp\u0142ywaj\u0105 na mentalno\u015b\u0107 cz\u0142owieka \u017cyj\u0105cego w przyrodzie.
<\/p>\n\n\n\n

Wreszcie czwarta grupa tematyczna, w kt\u00f3rej podejmowana by\u0142a problematyka behawioru ludzkiego, a tak\u017ce etologii i socjobiologii, antropologii filozoficznej, ewolucyjnej teorii poznania oraz ekofilozofii. Ka\u017cd\u0105 z tych dziedzin badawczych traktuje si\u0119 jako wsp\u00f3\u0142czesne przyczynki do odpowiedzi na pytanie o istot\u0119 i natur\u0119 cz\u0142owieka. St\u0105d te\u017c etologia i socjobiologia ujmowana jest w \u015bwietle historycznego sporu o relacj\u0119 wrodzonych i nabytych element\u00f3w behawioru cz\u0142owieka, za\u015b ewolucyjn\u0105 teori\u0119 poznania jako wsp\u00f3\u0142czesn\u0105 wyk\u0142adni\u0119 koncepcji cz\u0142owieka \u2013 istoty z natury kulturowej. Problematyka ekofilozoficzna ujmowana jest w \u015bwietle tezy o uwarunkowaniu danego modelu kultury okre\u015blon\u0105 koncepcj\u0105 cz\u0142owieka; w \u015bwietle tej tezy podejmuje si\u0119 analiz\u0119 cywilizacji technokratycznej.
<\/p>\n\n\n\n

W zwi\u0105zku z przekszta\u0142ceniem Akademii Teologii Katolickiej w Uniwersytet Kardyna\u0142a Stefana Wyszy\u0144skiego reorganizacji uleg\u0142a tak\u017ce struktura Wydzia\u0142u. W 2002 roku, ze specjalno\u015bci \u201eEkologia Cz\u0142owieka i Bioetyka\u201d, utworzono odr\u0119bny Instytutu Ekologii i Bioetyki. W nowej strukturze Instytutu Ekologii i Bioetyki planowano nast\u0119puj\u0105ce tematy badawcze: osobniczy i rodowy rozw\u00f3j cz\u0142owieka, kryteria pocz\u0105tku i ko\u0144ca \u017cycia ludzkiego, aborcja i eutanazja, manipulacje genetyczne i eksperymenty medyczne, zap\u0142adnianie in vitro i transplantacje, uwarunkowania postaw prokreacyjnych i proekologicznych, przyczyny kryzysu ekologicznego, filozoficzne i etyczne pod\u0142o\u017ce relacji cz\u0142owieka do przyrody, edukacja ekologiczna szkolna i pozaszkolna, istota i proces rozwoju nauki, dylematy nauki i techniki, zagadnienia toksykologii, ochrony i zarz\u0105dzania \u015brodowiskiem, podstawy zdrowia publicznego, genetyczne zagro\u017cenia cz\u0142owieka, kulturowe zachowania przystosowawcze cz\u0142owieka. Razem z wyk\u0142adami prowadzono \u0107wiczenia przygotowuj\u0105ce do pracy publicystycznej w tych dziedzinach. W pierwszej fazie funkcjonowania Instytutu studenci byli kszta\u0142ceni na kierunku ochrony \u015brodowiska. W roku 2008 otwarto kolejny kierunek \u2013 biologia, kt\u00f3ry po roku zosta\u0142 przeniesiony na nowo powsta\u0142y Wydzia\u0142 Biologii i Nauk o \u015arodowisku.
<\/p>\n\n\n\n

Studia na kierunku ochrona \u015brodowiska s\u0105 dwustopniowe (3 lata studia podstawowe \u2013 licencjackie, 2 lata \u2013 magisterskie). W ramach kierunku realizowane s\u0105 nie tylko minima programowe, ale wprowadzone s\u0105 r\u00f3wnie\u017c zaj\u0119cia o charakterze filozoficznym. Tym samym absolwenci Instytutu otrzymuj\u0105 nie tylko umiej\u0119tno\u015bci w zakresie nauk przyrodniczych, ale i humanistycznych, umo\u017cliwiaj\u0105ce g\u0142\u0119bsze rozumienie podejmowanych problem\u00f3w ekologii.<\/p>\n\n\n\n

<\/p>\n\n\n\n