Praca Witolda Płotki pt. „The Philosophy of Leopold Blaustein: Descriptive Psychology, Phenomenology, and Aesthetics” (Springer 2024) jest próbą nowego spojrzenia na dziedzictwo wczesnej fenomenologii w kontekście koncepcji Franza Brentana na przykładzie myśli Leopolda Blausteina. Był on filozofem związanym ze Szkołą Lwowsko-Warszawską, a jego myśl kształtowała się w przecięciu ważnych nurtów naukowych końca XIX i początku XX wieku. Studiował we Lwowie pod kierunkiem, m.in. Kazimierza Twardowskiego, Romana Ingardena i Kazimierza Ajdukiewicza. Przebywał także we Fryburgu Bryzgowijskim (gdzie uczestniczył w zajęciach Edmunda Husserla) i w Berlinie (gdzie poznał Carla Stumpfa i czołowych przedstawicieli psychologii Gestalt). Niniejsze studium przedstawia oryginalną perspektywę na historię ruchu fenomenologicznego, prezentując rozwój filozofii Blausteina. Co więcej, jest pierwszą próbą całościowej interpretacji tej koncepcji. Filozofię tę zazwyczaj klasyfikuje się jako fenomenologię. Niektórzy podają jednak w wątpliwość podobny pomysł, twierdząc, że myśliciel ten był krytyczny wobec fenomenologii Husserla. Książka odnosi się do tych rozbieżnych opinii, broniąc tezy, że Blaustein był zarówno psychologiem opisowym, jak i fenomenologiem. Ponadto książka Płotki pokazuje, że oba motywy były ściśle ze sobą powiązane i że dla pełnego zrozumienia pozycji filozoficznej autora Przedstawień imaginatywnych należy wziąć pod uwagę także odniesienia do innych tradycji, w tym teorii Gestalt, czy psychologii humanistycznej Wilhelma Diltheya. Autor bada źródła i konteksty oraz zastosowania różnych metod, którymi posługiwał się Blaustein, w odniesieniu do teoretycznych rozważań nad klasyfikacją przedstawień, charakteru i zasięgu metody fenomenologicznej oraz na gruncie estetyki, w tym przy opisie doświadczeń widza kinowego lub słuchacza dramatów radiowych. Z lektury książki wyłania się obraz myśliciela, który włączał się w główne dyskusje filozoficzne swoich czasów, zachowując wobec nich krytyczny dystans i dążąc do oryginalnych wyników, które pozostają częściowo aktualne także w filozofii współczesnej. Książkę opublikowano w formule Open Access i jest ona dostępna do pobrania pod następującym adresem: https://link.springer.com/book/10.1007/978-3-031-63685-1
09 października 2024
